Cumhuriyet’in tanığı Pembe Köşk’ü 57 bin kişi ziyaret etti. Cumhuriyet’in kuruluşuna ve Milli Mücadelenin önemli komutanlarından 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile ailesinin hayatına tanıklık eden Pembe Köşk’ü 3,5 yılda 57 bin 600 kişi gezdi.
İsmet İnönü’nün kızı ve İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla ziyarete açılacak Pembe Köşk’te bu yıl sergilenecek eserleri anlattı.
Annesi Mevhibe İnönü ile babası İsmet İnönü, eşi gazeteci Metin Toker’in koyduğu isimle anılan, baba evi Pembe Köşk’te 48 yıl yaşadıkları belirten Toker, “Bu çok az insana nasip olan bir şey. Bu evde çok şey yaşandı. Çocuklarım bu evde doğdu.
Cumhuriyet’in tanığı Pembe Köşk’ü 57 bin kişi ziyaret etti!
Pembe Köşk’ün bu kadar iyi korunmasının nedeni, bizim bu evde hep yaşamamız. Babam Cumhurbaşkanı olduğu zaman annem itiraz etti ama 12 sene müddetle Cumhurbaşkanlığı Köşkü’ne gittik. O zamanda da biz hep buraya gelip gittik.” açıklamasında bulundu.
Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nün Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1932-1938 yıllarında oturduğu, pembe renkli, önü sütunlu bir ev olduğunu anımsatan Özden Toker, babası İsmet İnönü, Cumhurbaşkanı olunca oraya geçtiklerini belirtti.
İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, “Bugün Atatürk’ün evi olarak gezdirilen müze ev bizim kaldığımız, Atatürk’ün yaşadığı ev değil. Gezdirilen ev yani bugünkü müze ev Atatürk’ün Cumhuriyet kurulduktan itibaren 1932 yılına kadar oturduğu ev. Latife Hanım o eve gelin geliyor. Latife Hanım bir yatak odası ve kütüphane ilave ediyor.” ifadelerini kullandı.
Toker, Pembe Köşk’ü hiç bırakmadıklarını, önemli günlerde de köşke geldiklerini vurgulayarak, “Bu perdeler, bu koltuklar hep yaşadı. Koltuklardan bazıları 1923’den kalma. Hepsi tarihe tanıklık etmiş çok özel eşyalarımız var.” dedi.
İsmet Paşa çocuklarının doğduğu odada vefat etmiş
İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker, Pembe Köşk’le ilgili çok az bilinen bir detayı da paylaştı. Toker, “Erdal ağabeyim ve ben aynı odada, evin ana salonunun üstündeki odada doğduk. Aynı odada babamız İsmet İnönü vefat etti. O odanın duvarında ‘Allah’ın dediği olur’ yazılı bir ayet bulunuyor. Pembe Köşk’ün her yeri tarih dolu.” bilgisini aktardı.
1983’te İnönü Vakfı’nı ağabeyi Prof. Dr. Erdal İnönü’nün fikriyle kurduklarını belirten Özden Toker, “Bu evde Atatürk’ü görme imkanımız, onunla aynı masada yemek yeme şansımız oldu. Ağabeyimin sünnet düğünü de bu evde yapıldı. Atatürk bu düğüne katıldı. Bu evin anıları çoktur ve hepsi önemlidir.” yorumunda bulundu.
Annesi Mevhibe İnönü’nün her eşyasını özenle müze için sakladığını, mekanın hazır olmasıyla iki katlı Pembe Köşk’ün ilk katını müzeye çevirdiklerini belirten İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker, “İsmet Paşa’nın çocukları olarak üç kardeş eşyaları paylaşabilirdik ama gördüklerimizi, yaşadıklarımızı tarihi bir sorumluluk olduğu için milletimizle paylaşmak istedik.” diye konuştu.
“Cumhuriyet’in İlk On Yılı’nın Hikayesi, Pembe Köşk’te” teması
Pembe Köşk’ün 35 yıldır ziyarete açık olduğuna işaret eden Toker, yaklaşık 30 yıla yakın bir süredir Pembe Köşk’te ziyaretçileri kendisinin karşıladığını ve gezdirdiğini açıkladı. Son 3,5 yılda 57 bin 600 kişinin müzeyi ziyaret ettiğini aktaran Toker, köşkün 23 Nisan ve 29 Ekim’i içine alan yaklaşık birer aylık sürede yılda iki kez ücretsiz ziyarete açıldığının altını çizdi.
Toker, bu senenin temasının, “Cumhuriyet’in İlk On Yılının Hikayesi, Pembe Köşk’te” konulu olduğunu ve konuya ilişkin fotoğraf, belge ve objelerin sergileneceğini kaydetti.
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen tarafından müzeye geçen yıl bağışlanan İsmet İnönü’nün bal mumu heykelinin ziyaretçileri ilk karşılayan obje olduğunu belirten Toker, köşkün girişinde, İnönü ailesine ait Cumhuriyet’in ilk yıllarında kullanılan eserlerin yer aldığını belirtti.
“Altın Yıldızlı Kılıç” ilk kez sergilenecek
İnönü’nün kızı Özden Toker, bu yıl ilk kez özel bir eserin de ziyaretçilere sunulacağını vurgulayarak, “Bu yıl ilk kez Birinci ve İkinci İnönü zaferlerinden sonra bir hediye olarak Buhari Ahalisi tarafından Atatürk’e, babama ve İzmir’de bayrağı çekecek olan ilk Türk askerine verilen ‘Altın Yıldızlı Kılıç’ı sergiliyoruz. Gerçi biz diğerlerini bilmiyoruz ama İsmet Paşa’ya verileni sakladık.” bilgisini de paylaştı.
İsmet Paşa’nın Harp Akademisi’ni birincilikle bitirdiği için kendisine takdim edilen madalya ile Gazi Mustafa Kemal’in Sakarya Meydan Muharebesi’nden sonra İsmet Paşa’ya tevdi ettiği madalyanın da sergilendiği bilgisini veren Özden Toker, aile resimlerinin de Köşk’ün girişinde yer aldığını bildirdi.
1923’te İsmet Paşa’nın bağ evi olarak aldığı Pembe Köşk’e, Atatürk’ün talimatlarıyla balo salonu ilave edildiğini de belirten Özden Toker, evin birinci katında balo salonu haricinde iki oda daha bulunduğunu belirtti.
Tablolar ve fotoğraflar ilk gün asıldığı yerde
Annesi Mevhibe İnönü’nün Cumhuriyet’in ilk 10 yılında giydiği özel kıyafetlerin özellikle sergilendiğini bildiren Özden Toker, Yunan Başbakanı Venizelos’un Kurtuluş Savaşı’ndan sonra iki ülke arasındaki dostluğun gelişmesi için Türkiye’ye geldiği zaman Ankara Palas’ta verilen davette Mevhibe İnönü’nün giydiği elbisenin de sergilenen kıyafetler arasında yer aldığını ifade etti.
Özden Toker, babası İsmet Paşa’nın atkıları, şapkaları, bastonları, giysilerinin de özenle sergilendiği müzede, satranç takımlarından kahve fincanlarına, yemek takımlarımdan yağlı boya resimlere kadar pek çok eşyanın tarihseverlere sunulacağını sözlerine ekledi.
“Seyr-i Türkiye Karadeniz Vapuru”nun videosu ve “Cumhuriyet’in İlk On Yılı Belgeseli”nin de ziyaretçilere izletileceğine değinen İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker, Köşk’te yer alan tabloların da ilk gün nereye asıldıysa orada sergilenmeye devam ettiğinin altını çizdi.
Müze bugünden itibaren 2 Aralık’a kadar ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek.